Kategorie
Każdy artysta, niezależnie od tego, czy pragnie być zawodowcem, czy też pozostać hobbystą, prędzej czy później rozpocznie pracę z kredkami. Choć ten moment może niepokoić niewprawione osoby, w żadnym razie nie należy się go obawiać — początek tworzenia dzieł przy użyciu kolorów jest jednym z podstawowych, ale przede wszystkim, wyjątkowo efektywnych kroków, które przyniosą satysfakcję z pracy wszystkim plastykom, bez względu na ich wiek. Pastele, o których traktować będzie ten tekst, są jednym z najpopularniejszych kredek, z którymi wielu z nas zetknęło się już podczas szkolnych zajęć plastycznych; są także wspaniałym sposobem na oswojenie technik łączenia barw.
Wszyscy, zwłaszcza debiutujący twórcy, powinni pamiętać, że ten typ kredek podzielić można na dwie podstawowe grupy — wersje olejne i suche. Choć oba rodzaje wciąż pozostają pastelami, pod żadnym pozorem nie należy lekceważyć tej różnicy; to właśnie od rodzaju kredki zależeć będzie sposób pracy oraz efekt. Zadajmy więc podstawowe pytanie: czym różnią się pastele suche od olejnych? Podstawową różnicą pomiędzy nimi jest skład spoiwa, odpowiadającego za konsystencję oraz strukturę samej kredki. W przypadku pasteli tego drugiego typu w ich składzie króluje właśnie olej. Jego obecność sprawia, że konsystencja kredki pozostaje wyjątkowo kremowa i gładka, a przesuwanie jej po papierze jest procesem wyjątkowo szybkim, przyjemnym i nie wymagającym wzmożonego nacisku. Z kolei w większości pasteli suchych głównym składnikiem jest kreda; korzystanie z nich jest równie bezproblemowe, jednak efekt, jaki możemy dzięki nim osiągnąć, będzie zgoła odmienny od ich olejnych odpowiedników — o wiele bardziej subtelny oraz mniej zintensyfikowany.
Do czego użyć pasteli suchych, a do czego olejnych? Specyfika pracy z wybranym rodzajem
Jeśli jesteś osobą debiutująca w pracy z tym medium, zapewne zadasz sobie pytanie o to, jakie wybrać: pastele olejne czy suche? Jak wspomnieliśmy wcześniej, te dwa typy kredek różnią się zarówno sposobem używania, jak i końcowym efektem. Właśnie przez wzgląd na odmienne rodzaje wykończenia, dane pastele dedykowane są zgoła odmiennym czynnościom. Opcje suche, zwłaszcza te wysokiej klasy, określić można mianem żywego pigmentu, skoncentrowanego w kredce o minimalnej ilości spoiwa. Stosując je na większej powierzchni, osiągniesz, bardzo dla nich specyficzne, nieco rozdymione wykończenie, nasuwające skojarzenia z pracami impresjonistycznymi; jeśli więc zależy Ci na stworzeniu pracy, w której najistotniejsze detale nie muszą cechować się precyzją i ostrością, bądź po prostu na wypełnieniu kolorem określonych kształtów, suche pastele będą opcją stworzoną dla Ciebie. Kredki te są też wyjątkowo przyjemne w procesach łączenia oraz rozcierania, co dodatkowo budzić może skojarzenia z pracą wodnymi farbami.
Pastele olejne cieszą się równie intensywnym pigmentem, lecz zawierają w sobie o wiele więcej konkretnego spoiwa. Choć ich woskowa konsystencja wciąż pozostaje stosunkowo miękką, kredka tego rodzaju będzie o wiele trwalsza przy nacisku (bazujące na kredzie suche pastele mogą zanadto pylić się lub kruszyć, jeśli wywrzemy na nie zbyt duży ciężar). Praca z nimi również może kojarzyć się z nakładaniem farb, jednak o zgoła innej strukturze. Przy pomocy pasteli olejnych stworzysz bardzo mocną kreskę, dlatego też do nakreślania szczegółów w rysunku sprawdzą się o wiele lepiej, aniżeli opcje suche. Łączenie poszczególnych barw będzie równie łatwe, co w przypadku pierwszych pasteli, jednak proces ten będzie wiązać się z powstaniem widocznie zauważalnej, jednolitej struktury, powstałej poprzez nakładanie się na siebie oleistego spoiwa.
Aspektem, którego nie powinien pomijać żaden plastyk, jest dobór odpowiedniego podkładu. Warto bowiem wiedzieć, jaki papier do pasteli olejnych bądź suchych sprawdzi się najlepiej. Pamiętajmy, że dany rodzaj medium wymagać będzie zastosowania odpowiedniego papieru, dzięki któremu efekt uzyskany przy pomocy kredek zdoła w pełni wybrzmieć. Do pracy z pastelami suchymi polecamy więc zakup bloków im dedykowanych — taki papier zazwyczaj ma gramaturę nieco większą od standardowych, rzędu około 300 do 350 gramów. Dobrym rozwiązaniem będzie zdecydowanie się na taki z wyraźną strukturą; kredowość i lekkość pasteli suchych sprawi, że podczas prowadzenia kredki po podłożu pigment osadzi się w wyżłobieniach, tym samym utrwalając się na kartce. Właśnie z tego powodu stosowanie zwykłego, gładkiego papieru nie jest zalecane do pasteli suchych; mogą one zwyczajnie się nie utrzymać lub bardzo szybko zetrzeć.
Sytuacja nieco inaczej ma się w stosunku do pasteli olejnych. Lepiej utrzymają się one na zwykłym bloku rysunkowym, bądź bardziej profesjonalnym, choć wciąż gładkim papierze artystycznym. Należy jednak mieć na względzie to, że ich konsystencja jest o wiele bardziej zbita, kilka nałożonych na siebie kolorów może odkształcić lub pofałdować papier o zbyt małej gramaturze — dlatego też również w ich wypadku warto zdecydować się na profesjonalne podkłady, dedykowane pracy z pastelami bądź farbami olejnymi. Co ciekawe, w przypadku tego rodzaju pasteli, alternatywą dla papieru mogą stać się płótna i malarskie podobrazia; nałożone na nie kolory można rozetrzeć za pomocą terpentyny, co nada rysunkowi iście malarskie wykończenie.
Ostatnim krokiem, interesującym nas już po ostatecznym wykończeniu rysunku, będzie jego zabezpieczenie. Oba typy kredek, na skutek potarcia, złożenia kartki, czy po prostu upływu czasu, mogą ulec wyblaknięciu lub rozmazaniu. Najlepszym sposobem, by upewnić się, że praca wykonana pastelami suchymi bądź olejnymi nie zmieni swojego wyglądu, będzie spryskanie jej fiksatywą dedykowaną danemu typowi kredki.