Sitodruk krok po kroku - Wprowadzenie.

Praktycznie rzecz ujmując, sitodruk to nic trudnego. Wystarczy przecisnąć cienką warstwę farby przez szablon umieszczony na sicie z tkaniny. Ale sitodruk ma w sobie również coś z magii. Zapytaj kogokolwiek, kto korzysta z tej techniki, obojętnie jak doświadczonego, a z pewnością przyzna, że wciąż odczuwa radość i wyczekiwanie przy przesuwaniu rakli, podnoszeniu siatki i odkrywaniu wydrukowanego obrazu.

Sitodruk to ciągłe zdumienie; to zadziwiające połączenie zadowalających efektów i niespodzianek. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z drukiem sitowym, Twoje dzieła mogą nie być idealne, ale nie przejmuj się, to zupełnie normalne! Plamki, kropki i niedoskonałości stanowią o pięknie sitodruku. Tajemnicą sitodruku jest to, by pozwolić na takie efekty, a czasem nawet do nich dążyć. Gdybyśmy jako artyści dążyli do perfekcji w druku, kupilibyśmy drukarkę laserową.

Nawet gdy nie podoba Ci się Twoja odbitka, możesz ponownie opuścić siatkę i przeciągnąć rakiel. W miarę nabywania wprawy w sitodruku będziesz coraz sprawniej przewidywał i eliminował niedoskonałości. Ale uwierz nam, wielu grafików pracuje wytrwale, by udoskonalić swój warsztat, a następnie odkryć, że woleliby tchnąć w swoje prace ducha bałaganu i żywiołu właściwego dla nowicjuszy. Jednym z głównych celów sitodruku (poza tworzeniem pięknych obrazów, z których możemy być dumni) jest uświadomienie sobie, że proces twórczy może dać tyle samo radości, co efekt końcowy. Tak więc bawcie się dobrze i nie martwcie bałaganem.

TWORZENIE STANOWISKA PRACY
Zanim zabierzesz się do drukowania, musisz zorganizować sobie przestrzeń do pracy. Weź pod uwagę następujące rzeczy:
• DOSTĘP DO WODY: Do czyszczenia siatek i narzędzi albo zmywania siatki. Wanna, prysznic, umywalka lub duży kuchenny zlew świetnie się do tego nadają.
• PLASKA POWIERZCHNIA DO DRUKOWANIA: Stół, którego nie szkoda
• Ci będzie zabrudzić, lub stół warsztatowy będą idealne.
• PRZESTRZEŃ DO SUSZENIA WYDRUKÓW: Bez względu na to, czy drukujesz plakaty czy koszulki , będziesz potrzebować sporej przestrzeni do wysuszenia wydruków. W ostateczności może być to kawałek podłogi.

Podstawowe narzędzia

A) RAKLA
Typowa rakla to albo elastyczna plastikowa, albo długa gumowa łopatka w drewnianej oprawie. Speedball produkuje rakle w przeróżnych rozmiarach i stylach, w tym w plastikowych lub drewnianych oprawach, z trzech różnych rodzajów gumy. Obojętnie jakiego rodzaju używasz, pamiętaj, że ostrze Twojej rakli powinno być półelastyczne, proste i czyste bez zadrapań, wgnieceń i zabrudzeń.

B) SITO
„Sito” w sitodruku to tkanina w drewnianej lub aluminiowej ramie, przez którą przeciska się farbę. W przeszłości siatki wykonywano z jedwabiu, co dało początek innej nazwie sitodruku, mianowicie serigrafia (od łacińskiego sericum – jedwab). Dziś siatki wykonuje się z poliestru. Liczba włókien na cal „siatki” determinuje rozdzielczość sita. Przy użyciu sita o wysokiej liczbie sitowej (200-300) można drukować drobne szczegóły i przepuszczać mniej farby przez sito. Sita o niższej liczbie sitowej (85 – 150) drukują mniej szczegółów ale przepuszczają więcej farby, co pomaga przy drukowaniu na tkaninach lub przy użyciu gęstej, na przykład białej farby. Speedball oferuje sita o gęstości od 85 do 305.

Wszystkie zestawy Speedball mają sita o liczbie 110. Siatka na nowym sicie może być pokryta olejem, kurzem lub brudem pozostałym po procesie produkcji, co może utrudniać przyleganie emulsji i/lub medium maskującego. Polecamy „odtłuszczenie” nowych sit przed użyciem poprzez lekkie poskrobanie siatki za pomocą szczoteczki, mydła lub płynu do czyszczenia sita Speedball Speed CleanTM oraz wody, w celu usunięcia wszelkich pozostałości olejów i odpadów oraz uzyskania bardziej chropowatej powierzchni.

Przed użyciem sita należy zakleić miejsce połączenia tkaniny z ramą, zarówno na górze jak i na dole sita. Pomoże to utrzymać stabilność sita i zabezpieczy przed zbieraniem się wody i farby na brzegach siatki

C) FARBA
Speedball produkuje zarówno farby graficzne do tkanin, jak i akrylowe (do druku na gładkim papierze). Obydwa rodzaje farby są na bazie wody, nie wydzielają toksycznych oparów i można je zmyć mydłem i wodą. Farby są produkowane w szerokiej gamie gotowych kolorów, ale zawsze można je mieszać ze sobą, by otrzymać nowe barwy.

D) DODATKI
Dostępne są różne środki modyfikujące farby – rozcieńczalnik i baza przezroczysta tworzą przezroczyste barwy, a baza opóźniająca spowalnia schnięcie farby. Oczywiście woda jest niezbędna do czyszczenia, ale skoro używasz farb wodnych, możesz z nich zrobić użytek w czasie drukowania.
• Dodaj troszkę wody do rozcieńczenia farby dla łatwiejszego drukowania. Farba powinna mieć konsystencję podobną do jogurtu.
• Aby nie doprowadzić do wyschnięcia farby w czasie drukowania, należy kilka razy spryskać sito wodą z butelki ze spryskiwaczem.

E) MEDIA
PAPIER
Gdy drukujesz na papierze, najlepiej wybrać jak najgrubszy papier. Grubość mierzy się w gramach na metr sześcienny (gsm) i dzieli na kategorie: do drukowania tekstu (cienki) oraz do okładek (gruby). Papier przeznaczony do drukowania tekstu będzie zdecydowanie zbyt cienki do farb wodnych – będzie się marszczył i zwijał. Papier do okładek z oznaczeniem „216gsm” lub grubszy będzie idealny do drukowania. Zwróć również uwagę, by drukować na stronie „bez powłoki” – co oznacza, że papier nie jest pokryty błyszczącą warstwą. Farby na bazie wody z trudem przywierają do nabłyszczanego papieru.

TKANINA (KOSZULKI ITP.)
Drukując na tkaninie najpierw upewnij się, że drukujesz przy użyciu farb przeznaczonych do tkanin. Inne farby na bazie wody po prostu spłyną z tkaniny przy pierwszym praniu. Po drukowaniu na tkaninie farba wysycha, ale trzeba ją jeszcze „utrwalić” albo inaczej zgrzać. Farby na bazie wody do tkanin marki Speedball można utrwalić za pomocą zwykłego żelazka. Sprawdź jakie są ustawienia żelazka przewidziane dla tkaniny, na której drukujesz. Używaj tylko takich tkanin, które można prasować w temperaturze 130°- 190°C. Nie używaj tkanin nieporowatych takich jak nylon. Umieść kartkę papieru (najlepszy będzie zwykły papier do drukarek) na nadruku i prasuj rozgrzanym żelazkiem przez 1-2 minuty.

F) PODSTAWA SITA/ZACISKI MOTYLKOWE
Podstawa sita Speedball lub zaciski mogą pomóc w przytrzymać sito na miejscu w czasie drukowania, dzięki czemu nie trzeba trzymać sita samemu. Niektóre zestawy Speedball zawierają podstawę sita. Podstawa sita wymaga przymocowania załączonych zacisków do podstawy oraz do sita, tak by sito pozostało na swoim miejscu i by można je było łatwo podnieść w czasie drukowania. Składana nóżka, która jest dołączona do każdej podstawy sita, podpiera sito pomiędzy wykonywaniem odbitek.

Zaciski motylkowe również służą do przytrzymywania sita na miejscu i pozwalają na jego podnoszenie i opuszczanie w czasie drukowania, ale nie są oferowane wraz z podstawą lub nóżką. Zaciski są zazwyczaj montowane na stałe do wybranej powierzchni drukowania (tj. stołu drukarskiego lub sklejki).

G) DODATKOWE NARZĘDZIA
• Miska i szpatułka – niezbędne do mieszania kolorów
• Gąbki lub szmatki – czasem trzeba będzie posprzątać
• Płyn Speedball Speed Clean TM, Speedball Pink SoapTM lub płyn do mycia naczyń – skutecznie czyszczą sita i narzędzia
• Szczoteczka – przede wszystkim do podważania i usuwania kitu do wypełniania sita, lub emulsji światłoczułej
• Taśma maskująca, taśma malarska lub taśma Speedball®’s Blue Block Out Tape – niezbędne w wielu sytuacjach
• Fartuch i rękawice gumowe do drukowania i pracy z emulsją