Porównanie trwałości farb akrylowych i olejnych

Gdyby farby olejne zostały wynalezione w dzisiejszych czasach i musiałyby zaistnieć na rynku jako nowe medium malarskie, najprawdopodobniej przechodziłyby bardzo ciężki okres – zwłaszcza jeśli mielibyśmy wiedzę o problemach, które ujawniają się z biegiem czasu, czyli żółknięcie, pękanie, marszczenie się, łuszczenie, krystalizowanie się oleju… i wiele, wiele innych problemów konserwacyjnych. Oczywiście nikt nie twierdzi, że farby akrylowe pozbawione są tego typu problemów, każdy materiał ma swoje własne „słabości”. Miękkość i elastyczność powłok akrylowych sprawia że są one podatne na wnikanie zabrudzeń, farby i media posiadają dość lepką i miękką powierzchnie, która łatwo odkształca się jeśli zostanie do niej przyciśnięta jakakolwiek faktura, wówczas farba trwale odkształca się na jej wzór.

Problem często stanowi też czyszczenie obrazów akrylowych, jeśli nie zostały odpowiednio zawerniksowane.
Ogólnie rzecz ujmując, stwierdzanie które z tych mediów są trwalsze jest jak porównywanie jabłek i pomarańczy – w całej swojej okazałości, obie techniki są unikatowe,  obie maja dobre i złe strony. Niemniej jednak temat jest tak często poruszany że chcielibyśmy poświęcić u nieco uwagi i podzieli się z wami naszymi przemyśleniami.

Pod kątem światłoodporności, farby olejne i akrylowe są wytwarzane zasadniczo na bazie tych samych pigmentów, które są szczegółowo badane pod kątem norm ASTM D4303 oraz standardowym testom Światło trwałości dedykowanym produktom zastosowania artystycznego. Tak więc oba rodzaje farb mają porównywalne wartości odporności na światło, ważne abyśmy sprawdzali czy na opakowaniu jest informacja o spełnianych normach ASTM.

Nie licząc bieżącego artykułu, istnieje bardzo niewiele prac zestawiających ze sobą właściwości artystycznych farb olejnych i akrylowych. Pragniemy jednak polecić szczególny dokument, napisany przez wybitnego badacza naukowego  Dr. Frank’a Jones’a

Aspects of Longevity of Oil and Acrylic Artist Paints
http://www.justpaint.org/aspects-of-longevity-of-oil-and-acrylic-artist-paints/

Ja widać w załączonym artykule, akryle wychodzą na prowadzenie pod kątem odporności na żółknięcie, zachowanie elastyczności, natomiast twardsza powierzchnia farb olejnych zachowuje większa odporność na czyszczenie i działanie rozpuszczalników.

Poniżej proponujemy kilka innych artykułów poruszających zagadnienia dotyczące technik konserwacji prac akrylowych, wskazujących również w jaki sposób postępować, by trwałość czasową zwiększyć.  

Conservation Concerns for Acrylic Emulsion Paints: A Literature Review
http://www.tate.org.uk/download/file/fid/7414

Conservation of Acrylic Paintings
http://www.justpaint.org/conservation-of-acrylic-paintings/

Defining the Acrylic Patina
http://www.justpaint.org/defining-the-acrylic-patina/

Jak można się domyślić, literatury mówiącej o konserwacji farb olejnych jest po prostu zbyt dużo aby można było ja tu przytoczyć. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z aktu że za długowiecznością olejnych dzieł sztuki stoi sztab wyspecjalizowanych osób, które całymi dniami dbają o ich kondycję konserwując je, zabezpieczając, prowadząc renowacje, byśmy mogli podziwiać je w muzeach.

Podsumowując temat, można wymieniać wady i zalety każdej z technik, jednak tak naprawdę należy doceniać i pamiętać że zarówno farby olejne jak i akrylowe maja inne  właściwości i pozwalają na tworzenie własnych, unikalnych efektów i form ekspresji. Obie techniki stanowią główny i dominujący trzon sztuk pięknych kiedyś i dziś. Wytwórcy materiałów artystycznych są zobowiązani do przestrzegania zasad i dbania o jakość i właściwości materiałów by wspierać pasję, sztukę i kulturę oraz kreatywność i swobodę tworzenia.